اسناد ويژۀ كافى در وسائل الشيعة

اسناد ويژه «كافى» در «وسائل الشيعة»

سيّد محمدجواد شبيرى زنجانى

آغاز سخن

چندى پيش، راقم اين سطور در مؤسّسه علمى ـ فرهنگى دار الحديث، در سه جلسه، در باره اسناد ويژه كافى^[1] و چگونگى نقل آنها در كتاب وسائل الشيعة گفتگو كرد. رساله حاضر، با عنايت به بحث‌هاى اين جلسه‌ها در يك مقدّمه مفصّل و پنج فصل، تدوين يافت. در مقدّمه، در باره نقش جوامع متأخّر به عنوان نسخه‌اى از مصادر حديثى كهن سخن گفته، با يادآورى پاره‌اى از تصرّفات مؤلّفان متأخّر در اطلاعات مصادر پيشين و تكيه بر شيوه‌هاى كوتاه‌سازى نقل‌هاى مشابه، و نيز روش اخذ و اقتباس با واسطه بدون اشاره به مصدر ميانى، نكاتى را يادآور مى‌شويم كه مصحّحان در تصحيح خود براى استفاده از مصدر متأخّر به عنوان نسخه‌اى از مصادر كهن بايد بدان توجّه ويژه داشته باشند.

عناوين فصول پنج گانه رساله چنين است:

فصل اوّل: تعريف اسناد ويژه.

فصل دوم: ويژگى‌هاى عمومى وسائل الشيعة در نقل احاديث.

فصل سوم: نگاهى به اسناد ويژه‌اى كه در وسائل الشيعة پديدار شده‌اند.

فصل چهارم: بحث‌هاى كلى در باره شيوه برخورد وسائل الشيعة با اسناد ويژه كتب حديثى.

فصل پنجم: بحث‌هاى اختصاصى در باره اسناد ويژه كافى در وسائل الشيعة.

مقدّمه

كتاب وسائل الشيعة، يكى از جوامع حديثى متأخّر است كه در آن، احاديث فقهىِ كتاب‌هاى قدما با نظم و ترتيبى نيكو بر مبناى كتاب‌هاى فقهى (بخصوص شرائع محقّق حلّى) فراهم آمده است.

اين گونه جوامع، كاركردهاى چندى دارند، از جمله مى‌توان از آنها به عنوان نسخه‌اى از مصادر كهن بهره جست. ما در اين مقدّمه، بيشتر به تبيين اين كاركرد مصادر متأخّر مى‌پردازيم.

…….