تلعکْبری ابو محمد هارون بن موسی بن احمد

تلعکْبری ابو محمد هارون بن موسی بن احمد

سید محمد جواد شبیری/ دانشنامه اسلام

تَلَّعُکْبَری، ابو محمد هارون بن موسی بن احمد، از محدّثان نامور امامیه در قرن چهارم (متوفی 385). وی از قبیله بنی شیبان و به مکانی به نام تَلّ، در شهرک عُکْبَرا، در ده فرسخی شمال بغداد، منسوب است (سمعانی، ج 1، ص 474، ج 4، ص 221؛ یاقوت حموی، ج1، ص 868، ج 3، ص 705؛ قس علامه حلّی، 1415، ص 315). نام وی را گاه بدون تشدید «ل» و معمولاً با تشدید ضبط کردهاند ( رجوع کنید به منابع پیشین؛ شهید ثانی، ج 2، ص 1068). نام اجداد وی، پیش از احمد، دو گونه ثبت شده است ( رجوع کنید به نجاشی، ص 439، و به نقل از وی علامه حلّی، 1402، ص180؛ همو، 1415، ص 314؛ جزائری، ج 2، ص 332؛ قهپائی، ج 6، ص 210؛ تفرشی، ج 5، ص 39؛ مازندرانی حائری، ج 6، ص 410؛ قس دلائل الامامه، ص 91). تاریخ ولادت وی معلوم نیست، ولی با توجه به اینکه از احمد بن ادریس اشعری (متوفی 306)، محدّث معروف قمی، حدیث شنیده ظاهراً در اواخر قرن سوم به دنیا آمده است.

زندگی و مشایخ. از زندگی تلعکبری اطلاعات چندانی در دست نیست. بیشتر آگاهیهای ما در این زمینه، گزارشهایی است که به استادان وی و اخذ حدیث وی از ایشان اشاره دارد. وی در خانه محمد بن هَمّام (متوفی 336) از احمد بن ادریس اشعری روایاتی شنیده بوده است (طوسی، 1415، ص 411). محمد بن همّام رئیس محدّثان شیعه در بغداد بود و احمد بن ادریس، احتمالاً در راه حج، که با مرگش در میانه راه به انجام نرسید، در بغداد مهمان وی شده بود (نجاشی، ص 92؛ ابن حجر عسقلانی، ج 1، ص 202 به نقل از منتجب الدین رازی در تاریخ الری ).

………..