سرچشمه های احادیث

سرچشمه های احادیث

نویسنده : شبیری زنجانی، سید محمد جواد

چکیده

این مقاله درباره فرازی از یکی از زیارات پیامبر است که با مراجعه به دیگر زیارت ها و احادیث معنای آن روشن می شود.نویسنده، در این مقاله بر آن است تا روشن سازد که گاهی برای روشن ساختن معنای درست زیارت باید به سرچشمه آنها ـ که قرآن و برخی از احادیث شیعه است ـ مراجعه کرد.

کلمات کلیدی

زیارت پیامبر، سرچشمه احادیث، قرآن، فقه الحدیث.

درآمد

سال ها پیش، هنگامی که نـگارنده در کـنار تـربت پاک پیامبر گرامی اسلام به قرائت زیارت مشهور آن حضرت ـ که از معاویة بن عمار از امام صادق نـقل شده ـ می پرداخت، عبارتی نامأنوس در این زیارت اندیشه وی را مشغول داشت . گفتگوهای چندی که بـا دوستان فاضل انجام گـرفت، گـره این مشکل را نگشود تا به زیارت پیامبر در روز شنبه برخورد شد، این زیارت ـ که بسیار شبیه زیارت فوق است ـ راه حلی قابل توجه در پیش روی نهاد، ولی با بررسی های بیشتر این نتیجه به دست آمـد که حل این مشکل در گرو توجه به سرچشمه این زیارت است. بدین ترتیب، نگارنده دریافت که روش مراجعه به احادیث مشابه ـ که سال ها با آن آشنا بوده و کارکردهای آن را در بحث های سندی و متنی بـارها تـجربه کرده بود ـ^[1] باید در سایه شناخت سرچشمه حدیث پیموده گردد.

در بحث های حدیثی دیگر، اهمیت این امر و ابعاد آن آشکار شد و نیاز به مقاله یا مقاله هایی در تبیین این روش احساس گردید. مقاله حاضر نـخستین مـقاله از این دست است که با تکیه بر زیارت فوق و با بررسی حدیثی دیگر از حضرت سیدالشهداء در صدد روشن ساختن پاره ای از زوایای این بحث است.